Kullandığımız cihazlar, yaşadığımız binalar ve aklınıza gelen her şey engeli olmayan insanlar dikkate alınarak tasarlanıyor. Yaşadığımız çevreye bir de engellilerin gözüyle baktığınızda birçok temel gereksinimlerini karşılayamayacaklarını görürüz. Türkiye Genç İşadamları Derneği (TÜGİAD) işitme ve konuşma engellilerin 112 acil servis hizmetinden yararlanabilmesi için bir proje başlattı. Projenin ana fikri akıllı telefonların sunduğu görsel iletişim imkânlarını değerlendirmek.

“Engelsiz Türkiye” sloganıyla yola çıkan TÜGİAD yetkilileri, projeyle sağlık hizmetlerinden yeterince yararlanamayan, acil tıbbi sorunlar ya da trafik kazası, yangın gibi durumlarda çaresiz kalan işitme ve konuşma engellilere destek olmayı hedefliyor. Her geçen gün yaygınlaşan akıllı telefonların dokunmatik ekranları ise yıllardır çözülemeyen bu soruna yeni bir pencere açıyor. Kullanıcının ücretsiz olarak yükleyebileceği bir uygulama sayesinde işitme ve konuşma engelliler bir iki tuşa dokunarak acil durumu ve daha birçok ayrıntıyı paylaşabiliyor.

Akıllı telefon uygulamasını İstanbul’da bir yazılım şirketi hazırlıyor. Yazılım grubunun başındaki isim Kıvanç Ahmedi. Ahmedi, bu projenin kendileri için diğerlerinden farklı olduğunun altını çiziyor:

“Bu çalışma bize engelli vatandaşlar için hayatın ne kadar zor olduğunu gösterdi. Yaptığımız diğer işlerden en büyük farkı şu ki bu projede kar odaklı davranmadık, davranamazdık. Ben ve ekip arkadaşlarım her ayrıntıya bir sosyal sorumluluk motivasyonuyla eğiliyoruz. Bu proje bize şunu düşündürdü: Maalesef engelli vatandaşlarımız için hayat, biz engeli olmayanlar için olduğu kadar kolay değil. Bize düşen, bu vatandaşlarımız için hayatı kolaylaştırabilmek adına atılan her adımı desteklemek.”

Hastanelerin acil servisleri için özel çalışma 

Projenin bir ayağı da hastanelerin acil bölümlerine başvuran hastalar için. Sağlık görevlilerinin, konuşma ve işitme engellilerin rahatsızlıklarını anlayabilmeleri için bir çeşit görsel sözlük de hazırlanıyor. İnternet ortamında hazırlanan sözlük video görüntüleri ile işitme engellilerin kullandığı işaret dili sözcüklerinin anlamını gösteriyor. Sözkonusu sitede yer alacak videolar sayesinde hiç işaret dili bilmeyen bir sağlık görevlisi bile, başkasından yardım almadan hasta ile iletişim kurabilecek.

TÜGİAD başkanı Ali Yücelen Engelsiz Türkiye programı kapsamında yeni projeler de üreteceklerini söylüyor.

[Fotoğraf: Özgür Tekşen- Al Jazeera Türk]

Projenin maliyeti 100 bin Euro. Bunun yüzde doksanı Avrupa Birliği (AB) fonlarından sağlanan hibe ile karşılanırken yüzde onluk kısmını da TÜGİAD bağışladı. TÜGİAD başkanı Ali Yücelen, bir an önce sistemin yaşama geçmesini diliyor:

“Bu şimdilik yalnızca bir proje. İlgili arkadaşlar son halini vermek için hızla çalışıyor. Eğer sağlık bakanlığı projenin son halini beğenir ve kabul ederse, işitme engelli vatandaşların doğrudan acil servisteki memur ile görüntülü görüşme yapmasını bile sağlayacak eklemeler yapabiliriz.”

Kendisi de bir işitme engelli olan İşitme Engelliler Federasyonu Başkanı Muammer Ay projenin nihai şeklini görmek için sabırsızlanıyor. İşin başından bu yana geliştirme çalışmalarına katkıda bulunuyor, yazılım şirketiyle birlikte çalışıyorlar. Ay’a göre 112 acil projesi bir başlangıç:

“Kısaca özetlemek gerekirse kurumların ve bireylerin işitme engellilerin dünyasına girip, hayata onların penceresinden bakmaları engelleri ortadan kaldıracaktır. Bu uygulama bir başlangıç olsun. Birçok alanda teknoloji yardımıyla kolaylıklar sağlanabilir.”